Artrose, voor velen een algemene term. Totdat u zelf artrose krijgt of iemand bij u in de nabije omgeving. Dan ervaart u misschien wel dat u veel specifieke kennis mist over artrose. Vraagtekens bij het ontstaan van de aandoening en het ziektebeeld. En is artrose nu wel of niet te behandelen? Neem nu artrose in de knie, of wat nog vaker voorkomt knieën. Wanneer de artrose zich begint te ontwikkelen, hebben veel patiënten zelf, maar ook mensen in hun naaste omgeving allerlei vragen. In deze nieuwsbrief geven we antwoorden op de meest gestelde vragen van artrosepatiënten.
- Komt artrose in de knie vaak voor?
- Wat is de oorzaak van artrose in de knie?
- Wat zijn de risicofactoren voor artrose in de knie?
- Hoe wordt de diagnose ‘artrose in de knie’ vastgesteld?
- Hoe kan artrose in de knie worden behandeld?
- Hoe overleg ik met mijn arts?
Komt artrose in de knie vaak voor?
De heup en de knie zijn gewrichten die veel belast worden. Artrose in de heup en knie zijn de meest voorkomende vormen van artrose. Ook jongere mensen hebben een verhoogd risico op artrose bij overgewicht of bij zware belasting zoals bijvoorbeeld een verkeerde kniestand of na sportblessures, bij een verkeerde (zit)houding of indien de benen niet van gelijke lengte zijn.
Artrose in de knie is een van de meest voorkomende oorzaken voor invaliditeit onder ouderen. Het risico op invaliditeit ten gevolge van deze vorm van artrose is zelfs te vergelijken met het risico op invaliditeit ten gevolge van hart- en vaataandoeningen. Artrose is ernstiger dan velen denken.
Wat is de oorzaak van artrose in de knie?
De meest voorkomende oorzaken van deze vorm van artrose zijn blessures, verwonding van het gewricht en infecties. De artrose ontwikkelt zich over een periode van jaren. De ontwikkeling begint met de beschadiging van de beschermende kraakbeenlaag tussen de botten. Het kraakbeen herstelt onvoldoende, wordt dunner, laat op plaatsen los en raakt op sommige plaatsen beschadigd. Langzaamaan verandert hierdoor de structuur van het gewricht. Bij ernstige artrose verdikt het bot en schuurt dit langs het tegenliggende bot. Uiteindelijk verzwakt de kraakbeenlaag zodanig dat de gewrichtsbeweging voor artrosepatiënten bemoeilijkt en pijnlijk wordt.
Wat zijn de risicofactoren voor artrose in de knie?
De oorzaak van de ontwikkeling van de artrose in de knie is persoons- en situatiegebonden. Daarom kunnen er verschillende oorzaken ten grondslag liggen:
- Erfelijkheid - Er zijn sterke aanwijzingen dat de kans op de ontwikkeling van artrose (mede) genetisch is bepaald.
- Gewicht - Vooral voor de gewrichten zoals de knie speelt het gewicht een rol bij de kans op artrose.
Een hoger lichaamsgewicht leidt namelijk vaak tot een zwaardere belasting.
- Leeftijd - Het herstelvermogen van het kraak been neemt af op hogere leeftijd. De kans op artrose in de knie neemt daarmee toe.
- Geslacht - Vrouwen hebben een grotere kans op artrose dan mannen. Dit speelt vooral bij de ontwikkeling van artrose boven de 50 jaar.
- Kniestand - Zogenoemde O- of X-benen duiden op een ongunstige stand in het kniegewricht waar een verhoogd risico op artrose in de knie mee gepaard gaat.
- Overbelasting - Vooral terugkerende overbelasting of belasting na een blessure spelen bij de kans op artrose een grote rol. Niet alleen een hoger lichaamsgewicht maar ook bepaalde beroepen waarbij veel op de knieën gewerkt wordt, zoals bijvoorbeeld parketleggers en stratenmakers, zijn risicofactoren. Duursporten waarbij de knie extra belast wordt, zoals voetballen, lange afstand rennen, tennissen, geven ook een verhoogd risico op knie-artrose.
- Gebrek aan beweging - Onvoldoende beweging verhoogt het risico op artrose.
- Andere aandoeningen - Gewrichtsinfecties en aandoeningen aan het skeletstelsel, wanneer bijvoorbeeld het ene been korter is dan het andere of bij een probleem in het heupgewricht. Deze aandoeningen leiden tot onjuiste belasting van de knie.
- Ondervoeding - Een gebrek aan vitamine C en D draagt bij aan het risico op artrose.
Hoe wordt de diagnose ‘artrose in de knie’ vastgesteld?
De diagnose van de artrose in de knie kan op twee wijzen gesteld worden: op basis van de symptomen die de patiënt waarneemt, zoals pijn en immobiliteit. En op basis van vervorming van het gewricht die vooral zichtbaar is op een MRI-scan of op röntgenfoto’s. Meestal vindt er een combinatie plaats: de patiënt neemt de klachten waar en de röntgenfoto’s bevestigen de artrose.
Hoe kan artrose in de knie worden behandeld?
De eerste stap in de behandeling is het bestrijden van de pijn. Pijn bevordert namelijk onjuiste belasting en belemmert beweging van het gewricht, waardoor de ontwikkeling van artrose versneld wordt. Pijnbestrijding is dus belangrijk om de artrose in de knie te beheersen. De behandeling van de artrose is verder sterk afhankelijk van de individuele situatie van de artrosepatiënt. Er zijn uiteenlopende behandelmogelijkheden die in overleg met een (huis)arts gevolgd kunnen worden:
- Pijnbestrijding door pijnmedicatie of acupunctuur;
- Verbetering van de beweging waarbij de patiënt het kniegewricht minder belast. Bijvoorbeeld door gewichtsverlies, het gebruik van een bracelet, oefeningen en gerichte bewegingstherapie.
- Gebruik van voedingssupplementen zoals glucosamine en vitaminen;
- Vele patiënten hebben baat gehad bij behandelingen van alternatieve artsen of therapeuten;
- Chirurgisch ingrijpen. Dit kan een correctie zijn in het gewricht, zoals het herstellen van een scheefstand in het kniegewricht tot gewrichtsvervangende operaties.
In de eerste fasen van de ontwikkeling van artrose zal de behandeling zich vaak beperken tot verbetering van beweging, aanpassing van de voeding(suppletie) en bestrijding van de pijn. De huisarts begeleidt de patiënt hierbij. Artrose is een aandoening die zich langzaam ontwikkelt. Door vroeg de juiste maatregelen te treffen, kan over het algemeen ernstige artrose worden voorkomen. Bij ernstige artrose zal de patiënt onder behandeling van de orthopeed komen. Mocht de patiënt een operatie overwegen, dan is het van groot belang met de betreffende orthopeed de voor- en nadelen goed te bespreken. Ook biedt de huisarts belangrijke steun. De patiënt kan zich in deze oriëntatie ook wenden tot een andere huisarts of specialist voor een second opinion. Veel patiënten hebben - zeker ook op het gebied van pijnbestrijding - goede ervaringen ook te overleggen met artsen die zich in aanvullende mogelijkheden zoals acupunctuur hebben gespecialiseerd.