De klachten bij artrose kunnen heel verschillend zijn. De meest voorkomende klachten zijn stijfheid en pijn. Klachten kunnen apart of in combinatie met elkaar optreden. Naarmate de artrose zich verder ontwikkelt, neemt de ernst van de klachten vaak toe.
Artrose kàn jarenlang stabiel blijven of juist een zeer snel verloop hebben, maar wanneer de eerste symptomen zich eenmaal hebben geopenbaard, ontwikkelt de aandoening zich gewoonlijk langzaam. Veel mensen raken vroeger of later min of meer beperkt in hun bewegingsmogelijkheden. Het is daarom van groot belang artrose tijdig te herkennen en tijdig maatregelen te nemen om de ontwikkeling van artrose zo veel mogelijk te vertragen.
Stijfheid
Veel mensen hebben last van stijfheid in het door artrose aangedane gewricht wanneer ze na een periode van rust weer in beweging komen, bijvoorbeeld ’s morgens bij het opstaan. In beweging blijven is echter belangrijk bij artrose, dus laat u zo min mogelijk door stijfheid weerhouden. Als u toegeeft aan de stijfheid en steeds minder beweegt, worden uw spieren steeds zwakker en dan bent u er nog slechter aan toe.
Aan de andere kant is het ook belangrijk om het gewricht niet te overbelasten. Zwemmen is voor iemand met artrose meestal een betere sport dan hardlopen, omdat u in het water beweegt zonder de gewrichten te belasten.
Pijn
Vreemd genoeg hebben sommige mensen met weinig zichtbare kraakbeenschade veel pijn aan het gewricht, terwijl andere mensen met veel zichtbare kraakbeenschade nauwelijks pijn hebben. De wetenschap is er nog niet achter hoe dat komt.
Sommige mensen hebben pijn bij een bepaalde belasting van het gewricht, bijvoorbeeld pijn in de knie bij het trappenlopen. Andere mensen hebben chronisch pijn in het door artrose aangedane gewricht, en soms straalt de pijn ook uit naar andere lichaamsdelen. Pijn door heupartrose straalt vaak uit naar de lies en wordt soms zelfs tot in de knie gevoeld.
De pijn kan bestreden worden met pijnstillers. U kunt het best beginnen met de gebruikelijke vrij verkrijgbare pijnstillers. Wanneer die niet (meer) werken kan de huisarts u zwaardere middelen voorschrijven.
Er worden ook goede resultaten geboekt met voedingssupplementen zoals glucosamine en chondroïtine, zowel in de bestrijding van pijn als van stijfheid.
Veel mensen hebben baat bij acupunctuurbehandelingen om pijn en stijfheid bij artrose te bestrijden. Houd er wel rekening mee dat acupunctuur niet onder de basisverzekering valt, dus er hangt een prijskaartje aan.
Bewegingsbeperking
Het komt ook voor dat men het gewricht minder goed kan bewegen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat men het gewricht niet meer compleet kan strekken. Dit kan veroorzaakt worden door vergroeiingen aan de uiteinden van de botten. Er ontstaan een soort haakjes die osteofyten genoemd worden. Vooral in de vingerkootjes zijn die goed zichtbaar.
Soms kan het gewricht ‘op slot’ gaan. Dit wordt veroorzaakt door een of meer losgekomen stukjes kraakbeen die in het gewrichtsvocht zweven. Als die net op de verkeerde plek komen, kan het gewricht blokkeren, wat een heel onplezierig gevoel is.
Krachtverlies
Vooral artrose in de handen kan voor krachtverlies zorgen, wat het dagelijks leven ernstig kan bemoeilijken. Iets snijden of de kraan open of dicht draaien en dat soort allledaagse bewegingen worden dan lastig en pijnlijk. Gelukkig worden er steeds meer hulpmiddelen uitgevonden die het mogelijk maken deze handelingen toch te verrichten.
Uw huisarts kan u verwijzen naar een therapeut die gespecialiseerd is in hulpmiddelen en het meest doeltreffende gebruik daarvan.
Vermoeidheid
Sommige artrosepatiënten hebben last van vermoeidheid. De oorzaak daarvan kan zijn dat men slecht slaapt door de pijn of doordat het meer energie kost om de dagelijkse handelingen te verrichten met pijnlijke gewrichten.
Toch is het belangrijk om in beweging te blijven, want hoe minder u doet, des te minder energie en uithoudingsvermogen u hebt. Rust roest.
Opgezwollen gewrichten
Door ontstekingsreacties kan het synovium, het slijmvlies dat de binnenkant van het gewrichtskapsel bekleedt, meer gewrichtsvloeistof gaan produceren. Dit wordt hydrops of synovitis genoemd. Door de overmaat aan gewrichtsvloeistof zwelt het gewricht op en kunnen de banden en kapsels die het gewricht omsluiten, uitrekken, waardoor speling ontstaat. Deze ruimte in het gewricht kan het gewricht instabiel maken, waardoor de pijn vaak toeneemt.
Er zijn aanwijzingen dat de ontstekingsremmende pijnstillers zoals ibuprofen, de zogenaamde NSAID’s, eigenlijk nauwelijks ontstekingen tegengaan. Maar er zijn gelukkig ook steeds meer signalen die erop duiden dat het eten van groente en fruit ontstekingsremmend werkt. Goede keuzes zijn groene bladgroentes en groentes uit de kruisbloemenfamilie, en dan vooral broccoli.
Geluiden
Het onregelmatige oppervlak van het kraakbeen kan bij beweging schurende, knarsende of krakende geluiden veroorzaken. Maar ook gezonde gewrichten kunnen knakkende of krakende geluiden maken, dus dat is niet altijd een signaal dat men artrose heeft.